«فوتبال و فلسفه»/ روایتی خواندنی از رابطه فوتبال و سیطره جهانی/ چگونه فوتبال در اقتصاد، فرهنگ و سیاست تاثیر می گذارد؟

به گزارش رویش نیوز این روزها به مناسبت برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال، تب فوتبال در همه جای دنیا داغ است. همه‌جا صحبت از فوتبال است و این فارغ از از گرایش‌های مذهبی و سیاسی و حتی فارغ از اوضاع بد یا خوب اقتصادی است چرا که امروز از کوچه پس کوچه‌های جنگ زده سوریه تا خیابان های لندن و پاریس صحبت از فوتبال است. کودکان گرسنه آفریقا پیراهن‌های فوتبالیست‌های بزرگ دنیا را به تن می‌کنند و در عین فلاکت‌ها و گرفتاری‌ها پیگیر پیروزی‌ها و شکست‌های جهان فوتبال هستند.

امروز فوتبال جزئی از زندگی ما محسوب می‌شود و کسانی که فوتبال و مسائل آن را پیگیری نمی‌کنند شاید نسبت به آنها که پیگیر فوتبال هستند بسیار اندک باشند، اما میتوان گفت فوتبال در زندگی آنها که پیگیر نیستند نیز موثر است. مانند حال آن پیرمرد فرتوتی که فارغ از قیل و قال‌ها، نحیف و بیمار روی تخت بیمارستان افتاده است و پرستاران همگی جمع در اتاقی پیگیر بازی فوتبال هستند و فارغ از حال بیمار!

فوتبال امروز دیگر تنها یک ورزش صرف نیست بلکه یک تجارت پرسود، یک تفریح جذاب و سرگرم‌کننده و از همه مهم‌تر مفری برای غفلت هرچند کوتاه از مصائب و مشکلات عصر جدید است.

هیچ ورزش و سرگرمی تاکنون در دنیا این ظرفیت را نداشته است که صدها میلیون نفر را پای تماشای خود میخکوب کند تا جایی که در پای آن بصورت دیوانه وار شادی کنند و یا همانند مادران جوان از دست داده اشک بریزند. البته که تلویزیون در ایجاد این فضا نقش بسزایی داشته است. حالا دیگر ما با فوتبال زندگی می‌کنیم چرا که به آن نیاز داریم و نقش آن در زندگی اجتماعی ما به قدری پر رنگ شده است که نمیتوان به راحتی از آن اعراض کرد.

امروزه فوتبال در تمام شئونات زندگی اجتماعی ما مداخله میکند و سیاست، اقتصاد و فرهنگ ما را تحت تاثیر خود قرار داده است. الگو سازی و اسطوره سازی برای نوجوانان و جوانان و ساخت یک الگوی هواداری خاص که حتی مناسبات خانوادگی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار میدهد از آثار فرهنگی تسلط فوتبال است. از سوی مناسبات سیاسی نیز متاثر از فوتبال است و شاید بتوان گفت فوتبال امروز به نحوی سوپاپ اطمینان نظم جهانی است چرا که سیاست حاکم جهانی تلاش می‌کند همه ملت‌ها و حکومت‌ها را در تحت یک قاعده جهانی به بازی بگیرد و خصومت‌ها و دشمنی‌ها را تبدیل به یک رقابت کند اما رقابتی تحت قواعد نظم جهانی. از سوی دیگر  اگر قرار است بشر عصر جدید در میان این همه گرفتاری ها، معضلات و بدبختی‌هایی که نظم جهانی برای او به وجود آورده است طغیان نکند و تابع این نظم و قواعد آن باقی بماند احتیاج به یک فراغت و مفری دارد که به دامن آن پناه ببرد. فوتبال این ظرفیت را ایجاد کرده است که در بستر غم و شادی همراه با غفلتی که ایجاد نموده است، هیجانات را ارضاء و آرامش نظام جهانی را در میان این همه گرفتاری و معظلات حفظ کند.

از این رو فوتبال تماشایی شده است و چون تماشایی است اهمیت فراوان پیدا کرده است و پیرامون آن یک فضای اقتصادی و رسانه‌ای عظیم شکل گرفته است و به یک تجارت پرسود تبدیل شده است.

با این توضیح اجمالی باید گفت فوتبال و سیطره جهانی آن را باید عمیق تر دید و درباره آن اندیشید تا فرصت‌ها و تهدید‌های آن را شناخت و از آن بهره برد. به همین خاطر و به منظور پرداخت عمیق به مسئله فوتبال کتاب "فوتبال و فلسفه" را به همه علاقه‌مندان به فوتبال و فلسفه معرفی می‌کنیم. کتابی که با سر ويراستاري تد ريچاردز نگارش شده است و سال گذشته با ترجمه عيسي عظيمي از سوي نشر مركز منتشر و وارد بازار نشر شد.

كتاب شامل ٣١ يادداشت از نويسندگاني است كه عموما پژوهشگر و استاد فلسفه هستند. نحوه چينش مطالب كتاب شبيه زمان‌بندي فوتبال است، يعني دو نيمه و يك وقت استراحت و دو وقت اضافه. در نيمه اول ٧ مقاله اول درباره طبيعت و ماهيت فوتبال مي‌خوانيم، استراحت بين دو نيمه شامل ٣ مقاله با عنوان قوانين نانوشته است و در نيمه دوم به مباحثي چون بازي زيبا و مفهوم زيبايي در فوتبال پرداخته مي‌شود.

وقت اضافه اول شامل ٤ مقاله درباره مفهوم هواداري است و وقت اضافه دوم در ٥ مقاله فوتبال و جامعه مي‌پردازد. در نهايت نيز كار به ضربات پنالتي كشيده مي‌شود! در كتاب اشارات جالب توجهي به سياست، اجتماع، فرهنگ و اقتصاد صورت مي‌گيرد و از منظرهاي متفاوتي به فوتبال پرداخته مي‌شود. يك نمونه كه براي خواننده ايراني به طور خاص جالب توجه است، در صفحه ٢٠٨ است كه به محمود احمدي‌نژاد رييس‌جمهور پيشين ايران اشاره مي‌كند و اظهارنظر او راجع به طرفداران فوتبال را مورد انتقاد قرار مي‌دهد.

علاقه مندان جهت تهیه و خرید کتاب «فوتبال و فلسفه» میتوانند به فروشگاه اینترنتی کتاب روزآهنگ مراجعه نمایند.ضمنا این کتاب با تخفیف 15 درصد ارائه می شود.