درجست‌وجوی‌نسل‌طلایی‌فوتبال
«ستاره‌ساز» از جهات مختلفی قابل توجه است. از طرفی باید «ستاره‌ساز» را در بین معدود برنامه‌های استعدادیابی رسانه ملی قرار داد که به طوری جدی، حرفهای و البته تخصصی وارد این عرصه شده است. دیگر ویژگی ارزشمند این برنامه توجه و هدف‌گذاری روی نسل نوجوان است. برخلاف دیگر برنامه‌های از این دست، «ستاره‌ساز» تکلیفش با خودش مشخص است و می‌داند باید برای چه نسلی برنامه‌ریزی کند. نکته بعدی قابل توجه این برنامه، استعدادیابی آن به وسعت کشور است؛ یعنی برنامه‌سازان این برنامه برخلاف دیگر تلنت‌ها صرفاً به دریافت ویدئوهای ارسالی داوطلبان قناعت نکرده و خودشان به شهرهای مختلف کشور رفته‌اند. این ویژگی‌ها که گفته شد به همراه مواردی دیگر باعث شده تا «ستاره‌ساز» خروجی موفقی داشته باشد و تعداد زیادی از نوجوانان عاشق فوتبال را با خود همراه کند. کسی چه می‌داند شاید روزی برنامه‌هایی مثل «ستاره‌ساز» سبب پیدایش نسل طلایی فوتبال ایران شوند.
گرمای‌دلچسب
یکی از همین روزهای گرم تیرماه بود. محلی که از تاکسی پیاده شدم تا لوکیشن، مسیر نسبتاً کوتاهی بود اما از آنجایی که بوستان ولایت فضای باز قابل‌توجهی دارد، در همان فاصله کوتاه تابش مستقیم نورآفتاب وسط ظهر باعث شد تا حسابی خیس عرق شوم! مدام با خودم می‌گفتم خدا کند دل‌کندن از خنکای کولرگازی محل کار و آمدن تا اینجا ارزشش را داشته باشد. پس از معرفی خودم به بچه‌های تیم تولید وارد استودیو شدم. به‌دلیل فضای بزرگ و جمعیت زیاد، هوای استودیو نسبتاً گرم بود اما با این‌حال آن‌قدری سوژه برای ذهن کنجکاو یک خبرنگار در پشت صحنه ««ستاره‌ساز»» وجود داشت که گرما یادم برود! بیشتر تماشاچیان برنامه نوجوانان بودند که البته تعدادی از آن‌ها به همراه مادر یا پدرشان به استودیو آمده بودند. سروصدا و شور تماشاچیان به حدی زیاد بود که به‌سختی صدا به صدا می‌رسید و تیم کارگردانی برای نظم‌دهی و توجیه حضار از سیستم صوتی استفاده می‌کردند. با همراهی مدیر روابط عمومی برنامه به کنار تیم تولید و کارگردانی رفتیم. بعضی از داوران مثل آقایان خداداد عزیزی و مجتبی جباری قبل از شروع ضبط در کنار زمین با شرکت‌کنندگان مشغول گپ‌وگفت بودند. بالاخره پس از توجیه تماشاچیان ضبط برنامه شروع شد. محمدرضا احمدی، مجری برنامه نخستین بخش برنامه را مقابل دوربین اجرا کرد و انصافاً با تسلط خوبی هم این کار را کرد. اشراف او به بخش‌های مختلف برنامه و همین‌طور رپرتاژ اسپانسر باعث شد که با کمترین برداشت، ضبط‌ها انجام شود. شرکت‌کنندگان وارد زمین شدند و آیتم‌های مختلف به ترتیب انجام می‌شد. جدیت در چهره بچه‌ها موج می‌زد و معلوم بود که «ستاره‌ساز» دیگر برایشان صرفاً یک برنامه تلویزیونی نیست؛ آن‌ها برای چیزی فراتر از آن می‌جنگیدند. در میان داوران خداداد عزیزی بیش از همه حرارت داشت که البته این به دلیل شخصیت برون‌گرای اوست. برخلاف او مجتبی جباری بیشتر درحال تمرکز و تفکر روی عملکرد بچه‌ها بود. پس از ساعتی پرتنش و البته جذاب، بخش اول ضبط برنامه تمام شد و داوران برای استراحت به پشت صحنه آمدند. در این بین برخی بچه‌های تیم تولید و کارگردانی به داخل زمین رفتند و به یاد ایام نوجوانی کمی پا به توپ شدند! من هم که در طول ضبط برنامه از نور، صدا تا تصویربرداری و رفت‌وآمد پشت صحنه حواسم به همه چیز بود تا هیچ سوژه‌ای را از دست ندهم، حالا فرصت را برای گپ کوتاهی با عوامل برنامه مناسب دیدم.
تولید«ستاره‌ساز»،تن‌مان‌رامی‌لرزاند
چند فصل از «خندوانه»، «شبی با عبدی» و «هزارداستان»، برنامه‌هایی هستند که جواد فرحانی تهیه‌کننده آن‌ها بوده است. نام همین سه برنامه نشان‌دهنده وضعیت حرفهای این تهیه‌کننده است. حالا فرحانی این‌بار به سراغ تجربه‌ای سخت رفته است. در فرصت کوتاهی که به دست آمد کمی درباره سختی تولید ««ستاره‌ساز»» با جواد فرحانی گپ زده‌ام.
تهیه‌کننده««ستاره‌ساز»» با اشاره به دشواری‌های تولید این برنامه به خبرنگار«صبح‌نو» گفت: سختی هر برنامه‌ای که برای نخستین‌بار قرار است ساخته شود، افزون بر سختی‌های جاری و ساری برنامه‌سازی است. روز اول همین‌که قرار بود کل ایران محل انتخاب بچه‌ها باشد، بزرگ‌ترین مشکل بود و حتی فکرش هم تن همه را می‌لرزاند. در نهایت به لطف خدا و تیم حرفهای موفق شدیم از سراسر ایران بچه‌ها را انتخاب کنیم.
وی ادامه داد: مورد دشوار بعدی انتقال داوطلبان به تهران به همراه خانواده‌شان بود. در هر صورت کار سختی بود. البته این روزها که درحال تولید مراحل پایانی هستیم، به خاطر مخاطب بالا و کیفیت برنامه خستگی‌ها را فراموش کرده‌ایم و همه سختی‌ها به امید و انرژی تبدیل شده است.
جواد فرحانی در پاسخ به این سؤال که اگر قرار باشد نقدی به «ستاره‌ساز» وارد کنید، آن چه چیزی خواهد بود، بیان کرد: یکی از مهم‌ترین آن‌ها به استودیو برمی‌گردد. با اینکه یکی از بزرگ‌ترین دکورهای سازمان مربوط به این برنامه است و چیزی در حدود ۱۴۰۰ متر را در بر گرفته است که بیش از دو برابر برنامه‌های بزرگ در حال پخش از تلویزیون است؛ با این‌حال کاش امکان ساخت این دکور و زمین در استودیویی ۲۵۰۰ متری بود. نکته بعدی که در این موضوع قابل بیان است، حضور بچه‌ها خارج از استودیو است. اگر امکانش بود که خارج از استودیو در قالب اردوهای ورزشی-فرهنگی با شرکت‌کنندگان باشیم اتفاق بسیار خوبی بود. البته این تصمیم را هم داشتیم اما از یک جایی به بعد، مشکلات مالی به‌وجود آمد و مجبور شدیم برخی از برنامه‌ها را لغو کنیم.
تهیه‌کننده «ستاره‌ساز» درباره حمایت این برنامه از شرکت‌کنندگان گفت: از برگزیدگان تا جایی‌که بتوانیم حمایت می‌کنیم. از سه نفر اول حمایت مالی خواهیم کرد اما متاسفانه حمایت مالی برای بیش از سه نفر از توان ما خارج است. حالا این بچه‌ها دیگر شناخته شده‌اند و «ستاره‌ساز» به عنوان یک سکوی پرتاب خوب برایشان عمل کرده است. از یک‌جایی به بعد تلاش و زحمت خود آن‌هاست که تاثیرگذار خواهد بود. فوتبال یک ورزش حرفهای است. کسی با یک برنامه نمی‌تواند فوتبالیست شود. باید زحمت بکشند، تلاش کنند تا ان‌شاءالله به هدف‌شان برسند.
جواد فرحانی با اشاره به مباحثی که درباره حضور مربیان(داوران) در فصل بعد مطرح می‌شود، بیان کرد: تا این لحظه تصمیمی برای تغییرات نگرفته‌ایم. با این حرف که انگیزه برخی مربیان پس از حذف بچه‌ها کم شده موافق نیستم. همه آن‌ها برای برنامه تلاش و حضور مستمر دارند. نقش آن‌ها صرفاً تا حضور بازیکن‌هایشان نبوده است. آقای کریمی و عزیزی به صورت تمام‌قد همراه و یاور ما بوده‌اند. البته این برنامه برای مربیان کار خیلی سختی بود. روزی چند ساعت ضبط و نشستن در جایگاه مربیان در مدت تصویربرداری کار ساده‌ای نبود. همین‌جا از همه مربیان و دستیاران آن‌ها بسیار ممنونم و به آن‌ها خسته‌نباشید می‌گویم.
اتفاق‌بزرگی‌رارقم‌زدیم
در ایامی که نسل جوانی وارد عرصه ورزش سازمان صداوسیما شده‌اند، محمدرضا احمدی که البته در عین جوان بودن تجربیات زیادی هم دارد، مجری برنامه««ستاره‌ساز»» است. در فرصت استراحت ضبط آیتم‌ها ، محمدرضا احمدی که تا قبل‌از آن با انرژی بسیار در حال فعالیت بود در گوشه‌ای از زمین ایستاده بود. به نظر می‌رسید در حال فکر به پلاتوهای بعدی است. از او دعوت کردم گپ کوتاهی بزنیم و او هم با احترام پذیرفت. در ادامه گفت‌وگوی من با آقای محمدرضا احمدی را می‌خوانید.
غالب تجربیات شما در اجرا محدود به یک فرم خاص است؛ استودیوی کوچک با یکی دو مهمان. «ستاره‌ساز» برای شما اتفاق جدیدی است. تجربه «ستاره‌ساز» چطور بود؟
البته من تجربه اجرای برنامه «آقای گزارشگر» را هم در شبکه سه سیما داشته‌ام. درواقع اجرای یک مسابقه نخستین تجربه‌ام نیست. درست است که حجم آن مسابقه با «ستاره‌ساز» متفاوت بود اما آن‌هم به شکلی دارای چند داور بود که همگی صاحب‌سبک بودند. از جمله آقایان جواد خیابانی و مزدک خیابانی که همه قابل احترام‌اند. مدام درحال تغییر بودیم. از کارشناسان رادیو و تلویزیون به برنامه می‌آمدند و به بچه‌ها رأی و امتیاز می‌دادند. آنجا هم تماشاگر داشتیم و در مجموع می‌توان گفت تا قبل از «ستاره‌ساز» از فضای اجرای مسابقه دور و غریبه نبوده‌ام.
اجرای یک مسابقه فوتبالی متفاوت نیست؟!
بله! اجرای یک مسابقه با موضوع فوتبال فرق می‌کند. از آنجایی که من خودم هم دوره‌های مربیگری را سپری کرده‌ام و مدرک مربیگری« AFC« B دارم، برایم اتفاق خوبی است که بتوانم از حضور مریبان بزرگی چون کریمی، عزیزی، بزیک و جباری چیزهای جدیدی را یاد بگیرم. درکنار بچه‌ها بودن برایم تجربه مفیدی است و روزهای خوبی را رقم زده. به هرحال ماهیت فوتبال هیجان، شور و اشتیاق است و خدا را شکر در برنامه ما هم چنین فضایی دیده می‌شود.
از بازخوردهای مردمی نسبت به برنامه مطلع‌اید؟
گمان می‌کنم در بین مردم هم واکنش‌های مثبتی نسبت به برنامه صورت گرفته است. ما بازخوردهای مردمی را بررسی می‌کنیم و معتقدیم مردم لحظه به لحظه با بچه‌ها زندگی می‌کنند. گام به گام با آن‌ها پیش می‌آیند و دیگر آن‌ها را به اسم کوچک می‌شناسند. امیدوارم همین روند در «ستاره‌ساز» ادامه داشته باشد. جنس کار ما فوتبالی است و فوتبال طرفداران خاص خودش را دارد. الان هر خانواده‌ای که پسر دارد از ما سؤال می‌کند برای فصل بعد «ستاره‌ساز» و شرکت در آن چه کنیم. این نشان می‌دهد که برنامه کارش را به خوبی انجام داده و راه درستی درپیش گرفته است. اتفاق بزرگی را رقم زده‌ایم که در شعارهای اول برنامه هم وجود داشت. به یاد دارم آقای فیروز کریمی می‌گفتند این یک کار بزرگ ملی است. واقعاً هم همین‌طور است.
باید «ستاره‌ساز» را فراتر از یک برنامه تلویزیونی بدانیم. درست است؟
همین‌طور است. شاید کاری که باید در قالب آکادمی‌های فوتبال در کشورمان انجام می‌شد، امروز از طریق «ستاره‌ساز» صورت می‌گیرد. بچه‌ها از دورترین مناطق کشور مثل نقطه صفر مرزی تا همین تهران، به برنامه آمده‌اند و تست داده‌اند. این نشان می‌دهد کار این برنامه چقدر سخت و درعین حال ارزشمند است.
لازمه ثمردادن این سختی‌ها که گفتید، استمرار است. آیا استعدادها پس از پایان برنامه رها نمی‌شوند؟
این نکته را در نظر داشته باشید که کار ما در «ستاره‌ساز» استعدادیابی نیست. ما در مرحله اول یک شو و مسابقه تلویزیونی هستیم. درست است که در کنار ضبط برنامه یک مسوولیت اجتماعی هم به روی دوش مربیان ماست که آن در جای خودش قابل بحث است. ما در حین ضبط ممکن است بارها یک آیتم را کات بدهیم و چندین بار برداشت کنیم، پس ماهیت کار ما ابتدا تولید یک مسابقه تلویزیونی است. در مرحله بعد مساله استعدادیابی در آن معنا پیدا می‌کند.
همین مسوولیت اجتماعی کار مربیان را سخت نمی‌کند؟
دقیقاً همین‌طور است! الان بسیاری از مردم توقع دارند مربیان ما راه بیفتند و استعدادهای فوتبالی را کشف و به جامعه ورزش معرفی کنند؛ اما مخاطبان باید یادشان باشد کار ما در ابتدا تولید یک شوی تلویزیونی است و بعد اگر توان داشته باشیم استعدادها را هم حمایت می‌کنیم. کما اینکه همین اتفاق هم رخ داده است. تا همین امروز چند نفر از بچه‌ها به تیم‌هایی مثل استقلال، سایپا و پیکان رفته‌اند.
اگر بخواهید در فصل‌های بعدی اصلاحاتی اعمال کنید ،چه مواردی را انتخاب می‌کنید؟
به نظرم کارگردانی برنامه یکی از نقاط قوت ماست. آقای بانک به واسطه تجربه زیادی که دارند و تیم کاربلد تصویربرداری و تدوین برنامه توانسته‌ایم در بین مخاطبان جا باز کنیم. گمان می‌کنم مردم گزارش‌های من را هم دوست داشتند چون سعی کرده‌ام حال و هوای خوبی را به برنامه تزریق کنم. تلاش کرده‌ام مثل برنامه زنده پیش بروم و تپق کمی بزنم! شخصاً دوست دارم اگر بتوانیم فضای زمین مسابقه را بزرگ‌تر بکنیم. این اتفاق باعث می‌شود ما در عرصه برنامه‌سازی، آیتم‌های تیمی بیشتری طراحی کنیم. البته الان هم مسابقات تیمی داریم اما با گسترش زمین مسابقه می‌توانیم با راحتی بیشتری این کار را انجام دهیم.
«ستاره‌ساز»ارزش‌انگیزشی‌دارد
«8 شاکی» فوتبال لقبی بود که به بازیکن تکنیکی استقلال داده بودند. مجتبی جباری یکی از مربیان برنامه «ستاره‌ساز» است. جباری دربین مربیان برنامه جوان‌تر از بقیه است؛ اما تا اینجای کار بیشتر کسانی که به فینال «ستاره‌ساز» راه یافته‌اند از بازیکنان تیم او هستند. برخلاف تصوری که از او داشتم، با احترام زمان استراحتش را با من تقسیم کرد تا دقایقی درباره «ستاره‌ساز» صحبت کنیم. در ادامه گفت‌وگوی من با مجتبی جباری را می‌خوانید.
تا قبل از «ستاره‌ساز»، حضور تلویزیونی شما صرفاً در مقام مهمان بود. در این برنامه همزمان مربی، داور و به نوعی در مقام اجرا هستید و مسوولیت سنگینی دارید. این اتفاق برایتان چگونه رقم خورد؟
راستش برای حضور در این برنامه حساسیت زیادی داشتم. به دید سازندگان برنامه شاید یک تجربه فان و جذاب به نظر می‌رسید اما برای من مساله فرق می‌کرد. در فضای مجازی حرکات، رفتار، نوع پوشش و همه چیز شما زیر نظر قرار می‌گیرد. این اتفاق به واسطه حضور در «ستاره‌ساز» رقم می‌خورد. نکته بعدی‌اش این بود که باید زمان قابل توجهی را به همراه تعدادی نوجوان زندگی می‌کردیم. در نظر بگیرید این شرایط درواقع تجربه اول من حساب می‌شد.
ریسک این تجربه اول برایتان چقدر بود؟
قبل از «ستاره‌ساز» مدتی را در کنار یک تیم در رده جوانان کار کردم تا نسبت به شرایط روحی و روانی بچه‌ها اشراف پیدا کنم. عملکردم در طول مسابقه برای خودم اهمیت بسیار زیادی داشت. اعتقاد داشتم می‌توانیم از این تریبون برای انتقال پیام‌های مثبت استفاده کنیم. می‌خواستیم به واسطه این برنامه اگر احیاناً اتفاقات و اخبار منفی حول فوتبال است، آن‌ها را کمرنگ کنیم. در «ستاره‌ساز» پلاتوی مصاحبه داریم و می‌توانیم نظرات خودمان را بیان کنیم. «ستاره‌ساز» را فرصت مناسبی دیدم که به وسیله آن دغدغه‌هایم را عنوان بکنم. بیان این دغدغه‌ها در کنار یک رقابت جذاب برایم ارزشمند بود. امیدوارم که برای مخاطبان هم این برنامه جذاب بوده باشد.
از کمرنگ کردن اخبار منفی حول فوتبال گفتید. در برنامه «ستاره‌ساز» یکی ،دو حاشیه -از جمله موضوع طبیعی بودن خطا کردن در مسابقه- پیش آمد که به لحاظ برنامه‌سازی جذاب بود؛ اما ممکن است به نوعی در تضاد با اهداف خودش که بیان کردید باشد. نظرتان چیست؟
فراموش نکنیم ما در تجربه اول «ستاره‌ساز» هستیم. طبیعتاً مسائل مثبت و منفی در کنار هم وجود داشته است. هر اتفاق و صحبت در این برنامه در جامعه بازخوردی دارد.
آن خطای معروف و حذف موقت یکی از بازیکنان هم بازخورد زیادی داشت؛ درست است؟
بله، دقیقاً! بازخورد قابل توجهی داشت. سعی ما این است هرکسی که در آینده برنامه را پیش می‌برد نکات منفی برنامه را کمتر و نکات مثبتش را بیشتر کند؛ اما این را هم باید بدانیم که هر اتفاق خوب یا بدی که در برنامه افتاده درواقع بازتابی از جامعه است. این واقعیتی از اتفاقات اطراف فوتبال است. برد و باخت برای بچه‌ها تجربه خوبی بود اما درعین حال سختی‌هایی را هم داشت. این بچه‌ها قدری با بازیکنان دیگر تفاوت دارند.
شهرت بچه‌ها به‌واسطه تلویزیون روی کار شما تاثیری نداشت؟
به واسطه پخش برنامه از تلویزیون این بچه‌ها در بین مردم شناخته شدند و به همین خاطر به طور کامل در اختیار ما نبودند که حتی در جایی که لازم باشد یا رفتار بدی نشان دهند، آن‌ها را تنبیه کنیم. شخصاً یکی از مواردی که برایم مهم بود، حضور بچه‌ها در فضای مجازی بود. مدیریت آن‌ها در فضای مجازی بسیار مهم بود. تفریحات آن‌ها و حضورشان در جامعه نکاتی بود که نمی‌شد از آن‌ها گذشت. مخاطب من صرفاً بازیکنان تیم خودم نبودند. اگر حرفی می‌زدم خطاب به همه بچه‌های عاشق فوتبال ایران بود. تلاش کردم از این بچه‌ها نمونه خوبی بسازم که دیگران هم از آن الگو بگیرند. ممکن است در مواردی حرفهای ما بر بازیکنان «ستاره‌ساز» تاثیری نگذارد اما بتواند در مخاطبان برنامه تغییری ایجاد کند.
فضای مجازی به روی استعدادهای حوزه‌های مختلف تأثیر بعضاً منفی می‌گذارد و مسیر حرفهای آن‌ها را تغییر می‌دهد. «ستاره‌ساز» چه وظیفه‌ای در چنین مسائلی دارد؟
صحبتی که با مسوولان برنامه و شبکه سه انجام دادیم، قرار بر این شد که بچه‌ها به حال خودشان رها نشوند. به هرحال این یک اتفاق بزرگ و خوب است. واقعاً معلوم نبود چند سال دیگر چنین سرمایه‌گذاری صورت بگیرد. در کنار اتفاقات مثبت تلویزیونی، «ستاره‌ساز» یک ارزش انگیزشی برای بچه‌های کوچه و خیابان دارد. خیلی از نوجوانان با توجه به آیتم‌های برنامه انگیزه پیدا می‌کنند تا ورود جدی به فوتبال داشته باشند.
چه تغییراتی می‌توان در «ستاره‌ساز» اعمال کرد؟
اتفاقات زیادی می‌توان رقم زد. در کنار مسائل فنی باید به کمیت هم اهمیت داد. به هرحال ما در بحث زیرساختی ضعیف هستیم. اگر بتوانیم حرکتی مثل «ستاره‌ساز» را با کمک مسوولان و سرمایه‌گذاران تبدیل به یک آکادمی بکنیم، می‌توان انتظار اتفاقات بزرگ‌تری را هم داشت. «ستاره‌ساز» می‌تواند صرفاً در قامت یک شوی تلویزیونی باشد یا چیزی فراتر از آن. آن اتفاق فراتر که مدنظر است، چیزی است که در توان ما در «ستاره‌ساز» نیست. باید شبکه و سرمایه‌گذاران، به صورت هدفمند این برنامه را جلو ببرند؛ حتی به‌لحاظ اقتصادی هم این برنامه پتانسیل خوبی دارد. تاثیرات مثبت اجتماعی‌اش که جای خود دارد.
شما در این برنامه برای نخستین‌بار به طور جدی مربیگری را تجربه کردید؛ سخت بود؟!
توانستم با بچه‌هایی از شهرهای مختلف کشور با خصوصیات رفتاری و حتی زبان و گویش متفاوت کار کنم. شخصاً چیزهای زیادی یاد گرفتم. گاهی انتقال مفاهیم به بعضی از بچه‌ها به دلیل شرایطی که دارند زمانبر است که نیازمند توجه به مسائل متعددی است. این یک آزمون و خطاست. ما در طول برنامه با شرایط خاص زندگی برخی بچه‌ها آشنا شدیم که نمی‌شود آن را نادیده گرفت. با توجه به همین تفاوت‌ها باید برخورد منعطفی با بچه‌ها داشته باشید. واقعاً مسوولیت سنگینی بود و به همین خاطر زمان زیادی را برایش گذاشتم. انتهای «ستاره‌ساز» آینده فوتبالی این بچه‌ها مشخص نمی‌شود اما در طول کار می‌توان پیام‌هایی داد که تا آخر عمر ورزشی این تجربیات را به همراه داشته باشند. اعتراف می‌کنم مسوولیت کار مربیگری به مراتب بیشتر از بازی است. یک بازیکن صرفاً مسوول خودش است اما یک مربی باید یک تیم را مدیریت کند.
افزودن نظر